Eliane Coutinho • 13 april 2023

De Kwetsbare Academicus

Dat kwetsbaarheid niet afhankelijk is van kleur, afkomst, sociale status, voorgeschiedenis of opleidingsniveau dat werd mij de afgelopen periode weer eens heel duidelijk. Juist dat maakt het definiëren van kwetsbare zwangere of pas bevallen vrouwen ingewikkeld.


Wij geboortezorgverleners beoordelen vrouwen op kwetsbaarheid, laten ze vragenlijsten invullen, gaan met ze in gesprek om gevoelens, angsten en nodigen ze uit om problemen met ons te delen, alles in kader van vroeg signalering. Indien kwetsbaarheid ontdekt wordt die de zwangerschap, bevalling of het moederschap onder druk kunnen zetten is er een breed aanbod aan follow-up.


Uiteraard ontdekken we niet altijd de kwetsbaarheid. (Dit heeft meerdere redenen). Bovendien kan het ook voorkomen dat de kwetsbaarheid ontstaat door een gecompliceerde zwangerschap of bevalling of pas na de geboorte zichtbaar wordt.


De afgelopen periode werd mijn aandacht getrokken door een aantal academici. Zij werden kort na de geboorte van hun kind (2 weken) verwezen voor coaching. De gelijkenissen waren treffend:

· Academische opleiding.

· Dienstverleners, werkend in de Gezondheidszorg

· Groot verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef in relatie tot werk en uitvoering.

· Arbeidsethos: Doorgaan met werk zoals gewend voor de zwangerschap.

· Keuze voor benadering en contact met zorgverleners vooral gericht op het fysieke en feitelijke.

· Onprettige gevoelens in de zwangerschap niet gedeeld

· Gevoel van schuld en eenzaamheid.


De cliënten hadden een goede bevallingservaring. De baby’s waren welkom, de moederliefde was er direct. Echter eenmaal in het kraambed aangekomen was er verdriet, diep verdriet. Hoofden die maalden en schuldgevoelens die naar boven kwamen. Tijdens de sessies werd het verdriet gedeeld. Het was oud zeer. In de zwangerschap werd dat weggedrukt, er was geen plaats voor. En nu de baby er was, en alle verantwoordelijkheden voor werk losgelaten konden worden kwam het oude verdriet met grote kracht eruit. Het zorgde voor gepieker in de nacht met als gevolg slapeloze nachten. Het verdriet uitte zich ook op de dag, te pas en te onpas. Er was geen controle over. De verloskundige, partner en huisarts maakten zich zorgen. Slaapmedicatie werd voorgeschreven evenals rust momenten. De nachten waren ietsjes beter maar het verdriet en schuldgevoel niet minder.


"Iemands slaapkamer moet een heiligdom zijn voor de ziel en voor het lichaam."

Waar begin je dan als moeder om jezelf weer te vinden. En waar begin je als coach om de vrouw terug naar haar zelf te begeleiden? Ik nodigde de cliënten uit om de kleur van hun zwangerschapswolk met mij te delen. De kleur grijs en zwart werden genoemd en aangewezen. Ik vroeg ze met te vertellen of ze deze kleur wolk met iemand hadden gedeeld. Het antwoord was, nee, met NIEMAND, ook niet met de partners. En zo startte de coaching sessies.



Soms heb je op je coaching praktijk een tijd lang een bepaald ‘thema’. En juist doordat het zo clustert krijg je nog beter zicht op het thema. Dit thema was: de Kwetsbare Academicus. Als verloskundigen kunnen we de keuze maken ook deze vrouwen te bevragen in hoe ze de zwangerschap emotioneel en mentaal ervaren. Dat is PREVENTIE. Ik roep jullie op om dit te doen. Dat is eenvoudig. Je kan bijvoorbeeld de vraag stellen (voorkeur tussen de 20-30 weken) zwangerschap, om de kleur zwangerschapswolk met je te delen. Wat het antwoord ook zal zijn, je hebt een opening gecreëerd die nu of later van belang kan zijn.


Meer client- en praktijkverhalen

door Ken je 15 september 2025
Ook verloskundigen kunnen zorgen hebben
door Andrea Ivanovic 8 september 2025
Iris is voor de derde keer zwanger. Haar weg naar dit punt was niet eenvoudig. Haar eerste kindje werd veel te vroeg geboren en overleed kort daarna. Bij haar tweede zwangerschap verliep de bevalling moeizaam en bracht veel spanning met zich mee. Nu, tijdens haar derde zwangerschap, merkt ze dat ze last heeft van stressklachten: slecht slapen, piekeren, lichamelijke onrust. Vooral de gedachte aan de bevalling roept veel angst op. Via haar verloskundige kwam Iris in aanraking met een verloskundige coach die haar kon helpen bij het verwerken van nare herinneringen. Iris kreeg EMDR-therapie. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing en is een methode om nare ervaringen te verwerken. Tijdens de sessies richt je je op een herinnering terwijl je afgeleid wordt, bijvoorbeeld door oogbewegingen of geluiden. Dit helpt om de emotionele lading van die herinnering te verminderen. Voor Iris werkte EMDR als een manier om grip te krijgen op de gebeurtenissen uit het verleden. De herinneringen aan de vroeggeboorte en de moeilijke bevalling werden minder overweldigend. Ze kon er beter over praten en merkte dat haar stressreacties afnamen. Dat was heerlijk, eindelijk weer goed slapen! Ook haar gepieker verdween.
door Lees over 1 september 2025
Wijsheid van vrouwen is...
Alle nieuwsberichten